κολόνα

κολόνα
I
Οικισμός (35 κάτ.) της Σάμου. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Πυθαγορείου του νομού Σάμου.
II
(Colonna). Επώνυμο οικογένειας Ιταλών φεουδαρχών, ευγενών και λογίων, από τη Ρώμη. Οι Κ. απέκτησαν πλούτο και δύναμη και επηρέαζαν αποφασιστικά την εκλογή των παπών. Κατά τον Μεσαίωνα τέθηκαν επικεφαλής των Γιβελίνων εναντίον της οικογένειας των Ορσίνι, που ήταν αρχηγοί των Γουέλφων, και πολλές φορές ήρθαν σε ρήξη με τους πάπες. Μάλιστα, το 1303 συνέλαβαν και απείλησαν να σκοτώσουν τον πάπα Boνιφάτιο H’. Πολλά από τα μέλη της οικογένειας Κ. αναδείχθηκαν σπουδαίοι στρατηγοί, λόγιοι, πολιτικοί και καρδινάλιοι. Ένας από αυτούς μάλιστα, ο Όθων, χρημάτισε πάπας με το όνομα Μαρτίνος E’. Σημαντικότεροι εκπρόσωποι της οικογένειας Κ. είναι οι ακόλουθοι:
1. Βιτόρια (Vittoria, 1492 – 1547). Ποιήτρια. Ήταν σύζυγος του μαρκήσιου Φραντσέσκο Φεράντε της Πεσκάρα. Σπούδασε λατινική και ιταλική φιλολογία και σε ηλικία 15 ετών έγραψε τους πρώτους στίχους της. Αναφέρεται ότι ήταν μία από τις ωραιότερες γυναίκες της εποχής της. Παντρεύτηκε σε ηλικία 17 ετών. Λόγω του ζωηρού της πνεύματος και της ευρείας μόρφωσής της, άσκησε σημαντική επίδραση στην πνευματική κίνηση της εποχής. Τα ωραιότερα ποιήματά της είναι αφιερωμένα στον σύζυγό της, που σκοτώθηκε το 1525 στη μάχη της Παβίας. Η πρώτη συλλογή ποιημάτων της τιτλοφορείται Στίχοι της θείας Βιτορία Κολόνα (1538). Ακολούθησαν άλλες τέσσερις συλλογές, που εκδόθηκαν στο χρονικό διάστημα 1539-44.
2. Γκουιντόνε (Guidone, 13ος αι.). Ποιητής, ένας από τους σημαντικότερους της εποχής του. Από τα κείμενά του έχουν αντλήσει θέματα ο Βοκάκιος και ο Σαίξπηρ. Το κυριότερο, ωστόσο, έργο του είναι το πεζογράφημα Ιστορία του πολέμου της Τροίας, που εκδόθηκε το 1276.
3. Μαρκαντόνιο (Marcantonio, 1535 – 1584). Ναύαρχος. Διορίστηκε από τον πάπα Πίο E’ διοικητής 12 παπικών πολεμικών πλοίων, τα οποία, μαζί με τον ισπανικό και τον ενετικό στόλο, θα υπεράσπιζαν την Κύπρο από τον τουρκικό στόλο. Επειδή όμως προέβαλε την αξίωση να αναλάβει την αρχηγία του ενωμένου στόλου, προκλήθηκαν έντονες αντιδράσεις και διαφωνίες, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να μη σταλεί βοήθεια στην Κύπρο. Το σχέδιο, ωστόσο, για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής δεν εγκαταλείφθηκε. Τελικά, ο βασιλιάς της Ισπανίας, Φίλιππος Β’, διόρισε αρχηγό του συμμαχικού στόλου τον δον Χουάν της Αυστρίας. Ο στόλος αυτός νίκησε τον τουρκικό, το 1571, στη ναυμαχία της Ναυπάκτου, κατά την οποία ο Κ. πολέμησε με ηρωισμό· γι’ αυτό, όταν γύρισε στη Ρώμη, ο πάπας τού επιφύλαξε θριαμβευτική υποδοχή. Αργότερα τέθηκε στην υπηρεσία του βασιλιά της Ισπανίας, Φιλίππου, ο οποίος τον διόρισε αντιβασιλιά της Σικελίας.
4. Τζοβάνι (Giovanni, 13oς αι.). Καρδινάλιος. Έλαβε μέρος στην E’ Σταυροφορία και μετά την άλωση της Δαμιέτης της Αιγύπτου διετέλεσε αρχιεπίσκοπος της πόλης. Αργότερα αιχμαλωτίστηκε από τους Αιγυπτίους και καταδικάστηκε σε βίαιο θάνατο. Επειδή όμως λίγο πριν εκτελεστεί η ποινή του διατηρούσε την ψυχραιμία και τη γενναιότητά του, ο σουλτάνος της Αιγύπτου, Κάμελ, του χάρισε τη ζωή. Στο γεγονός αυτό συνετέλεσε και η συμφωνία ανάμεσα στον Λουδοβίκο, βασιλιά της Γαλλίας, και στους Αιγυπτίους, μετά την υπογραφή της οποίας οι Σταυροφόροι εγκατέλειψαν τη Δαμιέτη. Ο Κ. επέστρεψε τότε στη Ρώμη, όπου ο πάπας Γρηγόριος Θ’ τον διόρισε αρχηγό σώματος στρατού, με την εντολή να εκδιώξει από το βασίλειο της Νάπολης τον Φρειδερίκο B’. Στον Κ. οφείλεται, τέλος, και η ίδρυση του νοσοκομείου του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού στη Ρώμη.
5. Τζοβάνι Πάολο (Giovanni-Paolo, 1637 – 1695). Μουσικοσυνθέτης. Έγραψε κυρίως εκκλησιαστική μουσική και μελοδράματα. Ίδρυσε μουσική σχολή στην Μπολόνια, από την οποία αποφοίτησαν αξιόλογοι μουσικοί, όπως ο Μπονουτσίνι. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς συνθέτες της εποχής του. Στις συνθέσεις του συγκαταλέγονται πλήθος ψαλμών, θρήνων, λειτουργιών καθώς και άλλα έργα θρησκευτικής έμπνευσης, από τα οποία ξεχωρίζουν τα ορατόρια Άγιος Βασίλειος και Η προφητεία του Ελισαίου.
* * *
η (Μ κολόνα)
1. κίονας, στύλος από ξύλο, μάρμαρο, πέτρα ή τσιμέντο («έπαθαν ζημιά οι κολόνες τού σπιτιού από τον σεισμό»)
2. στήλη («κολόνα πάγου»)
3. στήριγμα («μετά τον θάνατο τού πατέρα τους η μάννα τους ήταν η κολόνα τού σπιτιού»)
4. φρ. «είναι σαν κολόνα» — είναι ευθυτενής.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ιταλ. colonna (< λατ. columna)].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • κολόνα — η (λ. ιταλ.) 1. στύλος λίθινος ή μαρμάρινος: Σώζονται οι κολόνες του Ολύμπιου Δία. 2. στήριγμα: Ο πατέρας είναι η κολόνα του σπιτιού …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • κολόνα ή κολώνα — Ιταλική λέξη που επικράτησε στη νεοελληνική γλώσσα, αντικαθιστώντας τη λέξη κίονας (βλ. λ.) …   Dictionary of Greek

  • πεσσός — Τετράγωνη κολόνα πάνω στην οποία στήριζαν τις αψίδες του θόλου. Στη βυζαντινή αρχιτεκτονική, π. είναι κυρίως η κολόνα που στηρίζει το προστώο της εισόδου των οχυρωμένων μοναστηριών. Η είσοδος των παλαιών αυτών μοναστηριών είχε φρουριακό χαρακτήρα …   Dictionary of Greek

  • ήχου, εγγραφή — Σύνολο τεχνικών λειτουργιών που επιτρέπουν τη μεταφορά των χαρακτηριστικών του ήχου πάνω σε ένα κατάλληλο υλικό, ικανό να το διατηρεί και να το αναπαράγει. Η ε.ή. μπορεί να γίνει με μεθόδους οπτικο φωτογραφικές (που χρησιμοποιούνται για τον… …   Dictionary of Greek

  • Δελφοί — Ορεινή κωμόπολη (υψόμ. 580 μ., 2.373 κάτ.) στην πρώην επαρχία Παρνασσίδος του νομού Φωκίδος. Βρίσκεται στις νότιες πλαγιές του Παρνασσού, 21 χλμ. ΝΑ της Άμφισσας. Αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου. Ο σημερινός οικισμός διαδέχτηκε τον παλαιότερο… …   Dictionary of Greek

  • Προμηθέας — Πρόσωπο της ελληνικής μυθολογίας, που καθιερώθηκε και στη θρησκευτική λατρεία. Η αθηναϊκή εορτή, τα Προμήθεια, θύμιζαν στους ανθρώπους την αρπαγή της φωτιάς από τον Π., ναός του οποίου υπήρχε κοντά στην Ακαδήμεια και τάφος του στον Οπούντα και… …   Dictionary of Greek

  • κολονάκι — το [κολόνα] μικρή κολόνα …   Dictionary of Greek

  • παραστάδα — η / παραστάς, άδος, ΝΑ αρχιτ. 1. (στον εν. και πληθ.) τετράγωνη κολόνα χωρίς ραβδώσεις, κατασκευασμένη κατά την προέκταση τού τοίχου σε καθεμιά από τις μακριές πλευρές ενός κτίσματος, οικίας ή ναού, προς την πρόσοψή του 2. τετράγωνη κολόνα στην… …   Dictionary of Greek

  • Αθήνα — Πρωτεύουσα της Ελλάδας, από τις 18 Σεπτεμβρίου 1834, και του νομού Αττικής, το μεγαλύτερο πνευματικό, βιομηχανικό και οικονομικόεπιχειρησιακό κέντρο της χώρας. Βρίσκεται σε Β πλάτος 37° 58’ 20,1’’ και μήκος 23° 42’ 58,815’’ Α του Γκρίνουιτς. Στην …   Dictionary of Greek

  • Αίγινα — I Μυθολογικό πρόσωπο. Μια από τις 12 κόρες του Ασωπού, μητέρα του Αιακού, πρώτου βασιλιά του νησιού Αίγινα. Άποψη της Παλαιοχώρας στην Αίγινα, μιας περιοχής με εκκλησίες και μοναστήρια, τα περισσότερα κατάλοιπα της εποχής των πειρατικών επιδρομών …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”